Sneeuwklokjes en narcissen: het zijn leuke voorjaarsbloemen, maar daarnaast zijn zij essentieel voor de westerse geneeskunde.
Net als veel andere planten.
Vijf soorten die levens redden.
Hoe werken zij en wie waren hun ontdekkers?
Bittere bast.
Naam? Kinaboom (Cinchona).
Deze plant komt uit Zuid-Amerika waar zo'n 40 soorten voorkomen.
Vanwege zijn geneeskracht is hij nu in alle tropische gebieden te vinden.
In de 19e eeuw was de kinaboom zo gewild dat hij bijna was uitgestorven.
Nederlanders introduceerden de boom succesvol op Java.
Werkzame stof?
Kinine, dat uit de bast van de boom komt.
Het wordt ook gebruikt als bitterstof in tonic of bitter lemon.
Tegen welke kwaal?
Malaria.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lijden liefst 200 miljoen mensen aan deze koortsziekte.
Van hen overlijden er jaarlijks zo'n 700.000 mensen.
Tot in de jaren 50 kwam malaria nog in Nederland voor.
De ziekte wordt door muggen verspreid.
Bij een beet komt een parasiet in het bloed, die heftige koorts veroorzaakt.
Hoe werkt het?
Kinine helpt niet tegen de malariamug, maar wel tegen de parasiet.
Het zorgt ervoor dat die zich niet vermenigvuldigen kan.
Maar de parasiet wordt snel resistent tegen kinine.
Daarom wordt gezocht naar nieuwe medicijnen.
Er is er een gevonden in de eenjarige alsem.
De werking van deze plant was in de Chinese geneeskunde al lang bekend, maar nu wordt de werkzame stof artemisinine ook elders toegepast.
Ontdekt door?
Indianen in Zuid-Amerika gebruikten traditioneel de kinabast tegen koorts.
In de 17e eeuw ontdekten missionarissen dat die ook hielp tegen de tropische malariakoortsen.
Ik schrijf een boek datr zich afspeelt in Transvaal in 1883. Daar gebruikt de lokale bevolking de bast van een boom bij het samenstellen van een medicijn. Welke boom zou dat kunnen zijn?
BeantwoordenVerwijderen