vrijdag 13 januari 2012

Waarom dragen mannen op Urk oorbellen?


Deo Cantemus zingt regelmatig met koren uit Urk. Wat opvalt is dat de mannen allemaal oorbellen dragen. Waarom is dat eigenlijk?


Hieronder het verhaal van de jongens met de oorbellen.

Oorbellen als uitvaartverzekering en tatoeages als identificatieteken: vissers hielden altijd rekening met de dood.

Op Urk aan het IJsselmeer, vroeger de Zuiderzee, staat een monument voor omgekomen zeelieden. Het gebeurde namelijk regelmatig dat een kotter niet terugkwam van de visvangst. Mensen sloegen overboord. Soms verging een schip met man en muis. De zeelieden zelf waren zich goed bewust van de gevaren. UIt de uitdrukking 'de zee geeft en de zee neemt'  kun je goed opmaken hoe zij over hun beroep als zeevisser dachten: je kon op zee je inkomen verdienen, maar ook je leven verliezen.


De vissers uit de kustdorpen van de Zuiderzee, zoals Urk, Marken of Volendam, waren vaak gelovig en vonden een degelijke, christelijke begrafenis belangrijk. Maar wat als je overboord sloeg en je maten op het schip konden je niet meer vinden? Dan dreef je lijk maar wat rond, of spoelde het ergens op een vreemde kust aan. Een begrafenis kon je dan wel schudden.

Daarom bestond er rond de Zuiderzee een mooi systeem om verdronken zeelui de laatste eer te kunnen bewijzen. Elke zeeman droeg een of twee gouden oorbellen of één gouden jasknoop, van behoorlijk gewicht en kwaliteit. Als ergens een onbekende zeeman aanspoelde, werden zijn oorbellen gebruikt om een begrafenis mee te betalen en een grafsteen mee op te richten.  Ook werd gezocht naar tatoeages op het lichaam, want die konden iets vertellen over waar je vandaan kwam. Als je mazzel had, kon je dan zelfs in je eigen dorp worden begraven.


Leuk om te weten. Zo heb ik ook ontdekt dat Urk zijn eigen volkslied heeft. Nu ik toch bezig ben zal ik dit ook maar vermelden.

Waar al meer dan duizend jaren
In de zee een heuvel stond
Rustig in de woeste baren
Daar is mijn geboortegrond
Opgewekt is er het leven
De bewoners zijn gastvrij
Warm van hart en gul in 't geven
Vlijtig in de visserij
Maar nu ligt het tussen dijken
't IJsselmeer aan d' ene kant
En daar waar de zee moest wijken
't Wijd en vruchtbaar polderland
Oude zeden zijn verdwenen
Klederdracht raakt in verval
Maar het geldt nog als voorhenen
Urk dat is een soetendal
Wie er is die blijft er al

Kijk ook eens op 
http://dorpenstedennederland.blogspot.nl/
http://5-five-5.blogspot.nl/

Geen opmerkingen:

Een reactie posten