Waarom dragen mannen op Urk oorbellen?

Deo Cantemus zingt regelmatig met koren uit Urk. Wat opvalt is dat de mannen allemaal oorbellen dragen. Waarom is dat eigenlijk?

Hieronder het verhaal van de jongens met de oorbellen.

Oorbellen als uitvaartverzekering en tatoeages als identificatieteken: vissers hielden altijd rekening met de dood.

Op Urk aan het IJsselmeer, vroeger de Zuiderzee, staat een monument voor omgekomen zeelieden. Het gebeurde namelijk regelmatig dat een kotter niet terugkwam van de visvangst. Mensen sloegen overboord. Soms verging een schip met man en muis. De zeelieden zelf waren zich goed bewust van de gevaren. UIt de uitdrukking 'de zee geeft en de zee neemt'  kun je goed opmaken hoe zij over hun beroep als zeevisser dachten: je kon op zee je inkomen verdienen, maar ook je leven verliezen.

De vissers uit de kustdorpen van de Zuiderzee, zoals Urk, Marken of Volendam, waren vaak gelovig en vonden een degelijke, christelijke begrafenis belangrijk. Maar wat als je overboord sloeg en je maten op het schip konden je niet meer vinden? Dan dreef je lijk maar wat rond, of spoelde het ergens op een vreemde kust aan. Een begrafenis kon je dan wel schudden.

Daarom bestond er rond de Zuiderzee een mooi systeem om verdronken zeelui de laatste eer te kunnen bewijzen. Elke zeeman droeg een of twee gouden oorbellen of één gouden jasknoop, van behoorlijk gewicht en kwaliteit. Als ergens een onbekende zeeman aanspoelde, werden zijn oorbellen gebruikt om een begrafenis mee te betalen en een grafsteen mee op te richten.  Ook werd gezocht naar tatoeages op het lichaam, want die konden iets vertellen over waar je vandaan kwam. Als je mazzel had, kon je dan zelfs in je eigen dorp worden begraven.

Leuk om te weten. Zo heb ik ook ontdekt dat Urk zijn eigen volkslied heeft. Nu ik toch bezig ben zal ik dit ook maar vermelden.

Waar al meer dan duizend jaren

In de zee een heuvel stond

Rustig in de woeste baren

Daar is mijn geboortegrond

Opgewekt is er het leven

De bewoners zijn gastvrij

Warm van hart en gul in 't geven

Vlijtig in de visserij

Maar nu ligt het tussen dijken

't IJsselmeer aan d' ene kant

En daar waar de zee moest wijken

't Wijd en vruchtbaar polderland

Oude zeden zijn verdwenen

Klederdracht raakt in verval

Maar het geldt nog als voorhenen

Urk dat is een soetendal

Wie er is die blijft er al

Kijk ook eens op 
http://dorpenstedennederland.blogspot.nl/
http://5-five-5.blogspot.nl/