vrijdag 6 april 2012

Schiedam, heerlijk rondkijken en genieten.


Schiedam  is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Schiedam is gelegen tussen Rotterdam en Vlaardingen, oorspronkelijk aan de Schie en later ook aan de Nieuwe Maas. 
Per 1 januari 2010 had de gemeente 75.792 inwoners (bron: CBS).  
De stad is vooral bekend om haar jenever, de historische binnenstad met grachten en de hoogste windmolens ter wereld.


Schiedam ontstond op dezelfde wijze als later de grote buur Rotterdam: nabij de monding van de Schie werd rond waarschijnlijk 1230 door de Heer van Wassenaar en/of Heer Dirk Bokel van ambacht Mathenesse een dam aangelegd om het polderland te beschermen tegen het zeewater. 
In 1247 kreeg Aleid van Holland bij haar huwelijk met Jan van Avennes het oostelijke deel van de dam (en het poldertje) als bruidsgeschenk.  
Deze dam trok handelsactiviteit aan, omdat goederen voor het achterland (Delft, en verderop Leiden en Haarlem) hier dienden te worden overgeslagen. Het plaatsje kreeg al snel stadsrechten: deze werden in 1275 verleend door vrouwe Aleid van Holland (Aleida van Avesnes), de zuster van graaf Willem II van Holland. 
Zij had hier een kasteel laten bouwen, het "Huis te Riviere". 
Restanten van een donjon, die onderdeel uitmaakte van dit kasteel, zijn heden ten dage nog altijd te zien in het centrum van Schiedam, naast het Schiedamse stadskantoor aan de Broersvest.

Als jonge nederzetting kreeg Schiedam al spoedig concurrentie: in 1340 mochten Rotterdam en Delft een verbinding aanleggen tussen de Schie en de Maas.  
Vanaf de vijftiende eeuw bloeide de devotie op rond de Heilige Liduina, die in Schiedam leefde. 
De stad kreeg vervolgens betekenis door de haringvisserij. In 1428 vond in Schiedam een grote stadsbrand plaats.


Hoe in en rond Schiedam de zeemansvrouwen in de zeventiende eeuw thuis het gezin draaiend hielden,  staat uitvoerig en zeer levendig beschreven in het proefschrift van Annette de Wit.

De achttiende eeuw was Schiedams Gouden Eeuw: de stilgevallen drankimport uit Frankrijk maakte de opkomst van de Schiedamse jeneverstokerij mogelijk. Vanuit tientallen branderijen en distilleerderijen werd Schiedamse jenever over de hele wereld geëxporteerd. 
De jeneverindustrie gaf Schiedam de bijnaam 'Zwart Nazareth'. 
De bedrijfstak is inmiddels grotendeels verdwenen.  
Echter de vijf korenmolens De Noord, Walvisch, Drie Koornbloemen, Nieuwe Palmboom en Vrijheid, de hoogste molens ter wereld - omdat zij boven de hoge pakhuizen uit moesten steken - en een groot aantal voormalige branderijen herinneren nog aan de branderstijd. 
In een van deze branderijen, gevestigd aan de historische Lange Haven is het Jenevermuseum gevestigd.

In 1941 werd de gemeente Kethel en Spaland geannexeerd, waardoor er ruimte was voor grootschalige woningbouw ten noorden van Schiedam. 
Hier liggen nu de wijken Tuindorp Kethel, Groenoord, Woudhoek en Spaland.


In de twintigste eeuw bloeide in Schiedam de scheepsbouw (onder andere Wilton-Fijenoord) op, maar deze bedrijfstak is grotendeels verdwenen. Schiedam is nu vooral een forensengemeente. 
Daarnaast heeft Schiedam zich in de afgelopen jaren meer en meer ontwikkeld als toeristische trekpleister.  
De historische binnenstad met de hieronder beschreven bezienswaardigheden leent zich daar toe. 
In 2005 is er een nieuwe molen bijgekomen (De Nolet) die met zijn 41,82 meter de hoogste ter wereld is. 
De Nolet is in 2006 in gebruik genomen. 
In 2009 is gestart met de herbouw van de windmolen De Kameel recht tegenover het Proveniershuis.


In 2000 kwam de stad in het nieuws door de Schiedammer parkmoord, een misdrijf in het Beatrixpark waarvoor een onterecht veroordeelde vier jaar lang in de cel zat. 
Momenteel is de stad veel in het nieuws vanwege de winkelleegstand.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten