woensdag 31 mei 2017

Krioelende heerlijkheid: Zee-egel geslachtsorgaan


Lokaal eten laat je een vreemde cultuur ervaren.
Maar sommige delicatessen zijn wat al te vers.
Deze krioelende heerlijkheden doen lang niet iedereen watertanden.

Prikkende kost.

Waar?
Italië en de Filipijnen.



Wat?
Het geslachtsorgaan van een levende zee-egel.
Die wordt met een schaar opengeknipt of hardhandig opengeslagen.
De viskuit vormt de delicatesse.
Viskuit zijn rijpe eitjes die nog in de eierstokken zitten.
Bij zee-egels worden de eierstokken mee opgegeten.
Dat smaakt romig en een beetje nootachtig, vergelijkbaar met coquilles.

Oppassen?
Een zee-egel heet niet voor niets zo.
De dieren hebben flinke stekels, die aardig kunnen prikken.
Het eten zelf vormt geen gevaar.

Zielig?
Zee-egels levend openknippen is niet bepaald sympathiek, maar de dieren hebben geen echte hersenen.
Ze voelen waarschijnlijk geen pijn.

meer

dinsdag 30 mei 2017

Krioelende heerlijkheid: Kikkersashimi.

Lokaal eten laat je een vreemde cultuur ervaren.
Maar sommige delicatessen zijn wat al te vers.
Deze krioelende heerlijkheden doen lang niet iedereen watertanden.

Kermende Kermit.



Waar?
Japan.

Wat?
Half ontlede kikker, kikkersashimi.
De kikker wordt levend in tweeën gesneden.
De organen gaan gekruid op het bord, de kop blijft intact en kijkt de eter aan.
Tijdens het eten klopt het kikkerhart met een beetje geluk nog.
Dineren en biologieles inéén.

Oppassen?
De flinke kikkerpoten kunnen nog bewegen en de oogleden gaan nog op en neer.
Dat is griezelig, maar niet gevaarlijk.



Zielig?
Amfibieën voelen pijn net als wij.
Dit maaltje is behoorlijk bruut, al zijn de bewegingen slechts spiertrekkingen.
Want ook een kikker houdt het in tweeën niet lang vol.

meer

maandag 29 mei 2017

Krioelende heerlijkheid! Oesters.

Lokaal eten laat je een vreemde cultuur ervaren.
Maar sommige delicatessen zijn wat al te vers.
Deze krioelende heerlijkheden doen lang niet iedereen watertanden.



Schelp in nood.

Waar?
Nederland.

Wat?
Dacht je dat Nederlanders niets gemeens eten?
Oesters worden levend naar binnen geglibberd, nadat ze uit zijn schelp zijn gebroken.
De schaaldieren zijn dood slecht houdbaar, dus de beste conserveringsmethode is ze levend houden tot in de mond.



Oppassen?
Veel oesters bevatten het norovirus, dat braken en diarree veroorzaakt.
Doordat ze rauw gegeten worden, blijft het virus leven en worden eters regelmatig ziek.

Zielig?
Oesters hebben geen centraal zenuwstelsel en lijken niet op pijnprikkels te reageren.
Als ze al pijn voelen, is dat niet op dezelfde manier als wij.
De filosoof Singer concludeerde in 1975 zelfs dat vegetariërs de dieren kunnen eten, omdat het geen dierlijk lijden veroorzaakt.

meer

zondag 28 mei 2017

Krioelende heerlijkheid! Gefrituurde schorpioen.

Lokaal eten laat je een vreemde cultuur ervaren.
Maar sommige delicatessen zijn wat al te vers.
Deze krioelende heerlijkheden doen lang niet iedereen watertanden.



Lollige lolly.

Waar?
China.

Wat?
Gefrituurde schorpioenen op een stokje.
Heerlijk als snack tussendoor.
Vaak krioelen er een stuk of drie aan de prikker: als een lolly die smaakt als vette popcorn met een boterige nasmaak.

Oppassen?
Hoewel schorpioenen berucht zijn om hun gifstekel, zijn de meeste soorten voor mensen ongevaarlijk.
Ook deze kleintjes doen eters niks, doordat de staart gefrituurd is.
Gewoon doorbijten en alles komt goed.



Zielig?
Een schorpioen registreert wel pijnprikkels, maar heeft een beperkte brein, waardoor hij minder lijdt dan wij.
Hoewel de dieren nog bewegen, zijn ze door de frituur niet meer in leven.

meer 

zaterdag 27 mei 2017

Krioelende heerlijkheid! Octopus.

Lokaal eten laat je een vreemde cultuur ervaren.
Maar sommige delicatessen zijn wat al te vers.
Deze krioelende heerlijkheden doen lang niet iedereen watertanden.



Sanjakkie.

Waar?
Zuid-Korea.

Wat?
Tentakels die van een kleine, levende octopus (Sannakji) worden gehakt.
Licht besprenkelen met sesamolie en bewegend op het bord leggen.
Een volledige octopus om eetstokjes wikkelen en smikkelen kan ook.



Oppassen?
Op dit maaltje moet je goed kauwen.
Omdat de tentakels het nog doen, werken de honderden zuignapjes ook nog.
Die kunnen zich vastzuigen aan je gehemelte of in je keel.
Verstikking door vastzittende tentakels is dan niet ver weg.

Zielig?
De octopussen ervaren evenveel pijn als een konijn zou voelen als je zijn poot afhakt.
Oftewel een barbaarse maaltijd.

meer

vrijdag 26 mei 2017

Beeldentuin op de bodem van de zee. (Grenada)

Belangrijke mensen verdienen een standbeeld.
Meestal staat dat op een opvallende plek.
Maar sommige zijn op wel heel onwaarschijnlijke plaatsen neergezet.

Onderwatermensen.

Wat? 

Waar?
Voor de kust van Grenada.

Waarom?
In 2006 begon de Britse beeldhouwer Jason de Caires Taylor met de aanleg van een beeldentuin in Molinere Bay, aan de westkust van Grenada in de Caraïbische Zee.


Inmiddels staan er meer dan 65 betonnen beelden op een oppervlak van 800 m2, op zo'n twaalf meter diepte.
Eén voor één zijn de verschillende objecten naar de zeebodem afgezonken.
Er staat een stilleven van een tafel met een vaas en een fruitschaal, maar verder zijn het vooral mensen: een man op een fiets, een ander aan een bureau, gebogen over de typemachine en een groep van 26 kinderen die elkaars hand vasthouden.
Taylor heeft ook op andere locaties onderzeese beelden geplaatst.
Het grootste, van een meisje dat het gewicht van de zee lijkt te dragen, is 5,5 meter hoog en 60 ton zwaar.


Het staat sinds 2014 op de zeebodem bij de Bahama's.
De beelden trekken veel toeristen.
Die hebben minder interesse om te duiken naar koraalriffen en die te verstoren.
En dat was precies de bedoeling van de kunstenaar.
Bovendien blijken de beelden zelf een ideale plaats voor koraal en ander zeeleven.

meer

donderdag 25 mei 2017

Uitgestorven beroep: Zoogster

Gezocht: Volle borst.

Functie: Zoogster.

Standplaats: Bij families van hoge adel thuis.

Jij bent: Een dame van onbesproken gedrag.
Een jong kind hebben is een vereiste.
Je bent bereid je gezinsleven op een laag pitje te zetten.
Adellijke afkomst is een pre.



Wij bieden: Geld voor moedermelk.
Borstvoeding geven is onder aristocratische dames niet altijd even populair.
Als min of zoogster geef je de edele pasgeborene jouw borst.
Vaak kun je daardoor je eigen kind geen moedermelk geven omdat de rijke familie liever heeft dat je hun kroost als enige voedt.
De kwaliteit van je melk wordt gecontroleerd en je gedrag moet onberispelijk zijn.
Het gerucht gaat namelijk dat zoets als 'karakter' mede door moedermelk wordt doorgegeven.



Reageren voor: De tweede helft van de 20e eeuw, hoewel de populariteit van minnen door de tijd toe- en weer afneemt.
Zo vond de Engelse koningin Victoria het geven van borstvoeding niets, waarop zoogsters weer volop werk hadden.
Een bekende Nederlandse min was Evertje Schouten.
Zij gaf koningin Wilhelmina vanaf 1880 de borst.

meer

woensdag 24 mei 2017

Uitgestorven beroep: Kruikenruiker

Gezocht: Fijne neus.

Functie: Kruikenruiker.

Standplaats: Jeneverstokerijen.

Jij bent: Een fijnruiker.
Als je een blinddoek om krijgt heeft jouw reukorgaan genoeg aan een vleugje aroma om te weten wat er onder je neus gehouden wordt.



Wij bieden: Een misschien wat eentonige baan met grote verantwoordelijkheid.
Nadat ze zijn leeggedronken komen jeneverkruiken terug naar de stokerij.
De aardewerken flessen zijn ondoorzichtig, aan jouw neus de taak om te ontdekken of de kruiken schoon zijn van binnen.
Heeft iemand de kruik misschien misbruikt om er lampenolie in te bewaren?
Heeft een onverlaat er zijn sigarenstompje ingegooid?
Is er een muis ingekropen en heeft die het loodje gelegd?
Dan waarschuwt jouw neus je om de kruik apart te houden, want die is niet meer geschikt om er jenever in te doen.

Reageren voor: Het grootschalig gebruik van glazen flessen.
Die gaan de glasbak in waarna er nieuw glas van gemaakt wordt.
De weinige kruiken van aardewerk die nog de winkel uitgaan worden niet meer apart ingezameld.
De laatste kruikenruiker bij stokerij Bols vertrok rond 1967.

meer

dinsdag 23 mei 2017

Uitgestorven beroep: Porder

Gezocht: Wakkere wekker.

Functie: Porder.

Standplaats: Steden en dorpen.

Jij bent: Een vroege vogel.
Je hebt geen enkele moeite met opstaan en verslaapt je nooit.
Je komt altijd op tijd en bent integer.



Wij bieden: Een parttime aanstelling met veel verantwoordelijkheid.
's Morgens ga je langs de deuren om op het afgesproken tijdstip op de deur te bonken of met een lange stok tegen het raam te tikken.
Wanneer het slaperige hoofd van de bewoner voor het raam verschijnt zit je taak er weer op en ga je naar het volgende huis.
Van hardnekkige slaapkoppen heb je de huissleutel zodat je hen wakker kunt schudden.
Je werkt als zelfstandige, waarbij de wakkere klant jou betaalt, of je werkt voor fabrikanten of kantoren die zeker willen weten dat het personeel op tijd verschijnt.



Reageren voor: De uitvinding en prijsdaling van de wekker.
Klokken zijn eeuwenlang onbetaalbare luxegoederen, maar in de 19e eeuw worden wekkers voor iedereen betaalbaar.

meer

maandag 22 mei 2017

Uitgestorven beroep: Koetsier

Gezocht: Opzwepende wagenmenner.

Functie: Koetsier.

Standplaats: Stedelijke gebieden overal in het land.

Jij bent: Punctueel, altijd inzetbaar en servicegericht.
Je bent op de hoogte van de omgangsvormen in de hoogste kringen en ziet er verzorgd uit.
Je weet de weg in stad en land, daarnaast ben je ook goed in de omgang met dieren.
Je hebt de teugels stevig in handen.



Wij bieden: Een betrekking waarbij je iets ziet van de omgeving.
Het lot van welgestelde klanten ligt in jouw handen.
Je haalt hen op tijd op en zorgt ervoor dat ze op het juiste tijdstip arriveren op de plaats van bestemming.
Het rondrijden van een bruidspaar vraagt om andere etiquette dan het rijden van een lijkwagen, maar dat is voor jou geen enkel probleem.
Ook komt het voor dat je 's nachts moet werken.



Reageren voor: De opmars van de auto.
De eerste auto's zien er aan het eind van de 19e eeuw weliswaar uit als koetsen zonder paard, ze razen door hun paardenkracht aangedreven voorgangers snel voorbij.

meer

zondag 21 mei 2017

Uitgestorven beroep: IJsdrager

Gezocht: Koele kikker met warm hart.

Functie: IJsdrager.

Standplaats: Dorpen en steden.

Jij bent: Stevig gebouwd en je hebt niet snel last van koude vingers.
Je komt bij welgestelde lieden over de vloer, dus je moet je weten te gedragen.



Wij bieden: Een betrekking met regelmatige werktijden.
Bij de ijsfabriek laad je grote staven ijs op een geïsoleerde kar en met deze lading rijd je door de straten.
Bij mensen die een ijskast hebben bel je aan om hen een nieuwe staaf ijs te brengen.
Je weet wanneer het ijs gesmolten zal zijn, dus sta je dan weer voor de deur om de volgende staaf te bezorgen.

Reageren voor: De opmars van de elektrische koelkast.
De Fransman Tellier pioniert in de 19e eeuw met ijsmachines, in de eerste helft van de 20e eeuw zijn de apparaten klein genoeg voor gebruik in huis.
IJsdragers worden in de jaren vijftig overbodig.
Je kunt je misschien aanbieden als verhuizer.
Of als bezorger van grote huishoudelijke apparaten, bijvoorbeeld van die koelkasten die jouw baan overbodig hebben gemaakt.

meer

zaterdag 20 mei 2017

Uitgestorven beroep: Zakkennaaister.

Gezocht: Snelle stikker.

Functie: Zakkennaaister.

Standplaats: Havensteden als Rotterdam en Antwerpen.

Jij bent: Snel met naald en draad, maar behalve fijngevoelige vingers heb je ook brede schouders.
Ook ben je een teamplayer.



Wij bieden: Een afwisselende baan in de buitenlucht met veel intermenselijk contact.
In de haven komen schepen vol graan, kolen en andere handelswaar aan.
De goederen liggen los in het ruim en worden in zakken geschept.
Zak vol?
Dan naai jij hem vlug dicht.
Een kapotte zak herstel je snel en als de heren zakkendragers het tempo van het lossen niet kunnen bijbenen dan spring je bij.



Reageren voor: De komst van zeecontainers.
Een complete container op een goederenwagon of vrachtwagen gaat veel sneller dan zak voor zak.
De Amerikaan Malcom McLean verbouwt in 1956 de eerste schepen zodat er containers op kunnen die ook op aanhangwagens en treinwagons passen.
In de jaren zestig komen de eerste containers aan in Antwerpen.
Steenkool voor de landinwaarts gelegen kolencentrales gaat nog steeds als bulk de wereld over, maar wordt nu machinaal overgeladen naar binnenschepen.

meer  


vrijdag 19 mei 2017

Uitgestorven beroep: Lantaarnopsteker.

Gezocht: Helder licht.

Functie: lantaarnopsteker.

Standplaats: in steden en dorpen.

Jij bent: alle avonden beschikbaar.
Je hebt geen hoogtevrees en werkt snel.
Het liefst heb je natuurlijk overwicht.
Wanneer je in de avonduren tijdens je ronde door de straten rumoer opmerkt, treed je kordaat op zodat het snel weer rustig is in de buurt.



Wij bieden: een deeltijdbaan met regelmatige werktijden, hoewel de uren met de seizoenen een beetje verschuiven.
Zodra het begint te schemeren ga je op pad met een vuurtje om alle lantaarnpalen in de buurt aan te steken.
De straatverlichting werkt op gas of olie en een lantaarn die dienst weigert weet je snel en kundig te repareren.



Reageren voor: de uitbreiding van het elektriciteitsnet.
In de eerste helft van de 20e eeuw schakelen steeds meer steden en dorpen over op elektrische verlichting.
Met een druk op de knop zijn alle straten verlicht.
Haarlem heeft als laatste stad een lantaarnopsteker.
Hij gaat in 1957 met pensioen.

 meer

donderdag 18 mei 2017

Uitgestorven beroepen: Scheepsjager

Gezocht: Knul als een knol.

Functie: Scheepsjager.

Standplaats: Bij bruggen en sluizen.

Jij bent: Gespierd, dat is het belangrijkst.
En ook midden in de nacht oproepbaar.



Wij bieden: Een prachtig jaagpad langs een smal kanaal waarover je heen en weer mag lopen van brug naar brug.
Houd er wel rekening mee dat je een brede band over je borstkas krijgt met daaraan een touw.
Aan de andere kant van het touw zit een schip.
Omdat het kanaal te smal is om te zeilen moet het namelijk getrokken worden en dat wordt lang niet altijd met paarden gedaan.
Vooral het schip op gang krijgen is zwaar, eenmaal in beweging loop je makkelijker door.
Bruggen en sluizen zijn logische plaatsen om het touw door te geven aan de volgende sleper.



Reageren voor: De komst van de scheepsmotor.
Die zorgt ervoor dat scheepsjagers steeds vaker in de cafés en wachtlokalen bij de bruggen zitten te wachten.
Tot het wachten vergeefs wordt.

meer

woensdag 17 mei 2017

Zijn er nog mensen met een bochel?

In 1900 stierven 35 van de duizend baby's binnen vier weken na hun geboorte.
Veel te veel, vonden experts, en daarom werd in 1901 het eerste consultatiebureau geopend in Den Haag.


Moeders kregen er advies over voeding en extra melk voor hun kind.
En voor de zekerheid werd de groei van de kleine bijgehouden.
Al snel volgden andere steden.
Bovendien werden de taken van de consultatiebureaus uitgebreid.

Vanaf 1940 streden ze tegen de Engelse ziekte die kromme botten en bochels veroorzaakte.
Oorzaak was een vitamine D-tekort.


Gelukkig is dat eenvoudig te voorkomen met zonlicht, vitaminedruppels en margarine of halvarine.
Sinds 1961 wordt daaraan verplicht vitamine D toegevoegd.
Mocht een kind toch een bochel ontwikkelen, dan heeft het consultatiebureau dat tegenwoordig snel in de gaten.
Als het kind ouder is, komt het onder controle van schoolartsen te staan.
Ook zij kunnen kinderen met tekenen van een bochel doorverwijzen naar een arsenaal aan hulpverleners: orthopeden, fysiotherapeuten, chirurgen.
Vandaar dat bochels een zeldzaamheid zijn geworden.

meer

dinsdag 16 mei 2017

Waar komt de 'formule' van Formule-1 vandaan?

De cilinderinhoud van de motor mag maximaal 4,5 liter zijn.
Of 1,5 liter als de motor beschikt over supercharger (een soort turbo).
Dat was een van de belangrijkste regels voor racewagens in de eerste Formule-1 wedstrijden, in 1947.
Die regels werden ook wel 'formules' genoemd.
Vandaar de naam van de wedstrijden.



De eerste jaren was er niets vastgelegd over veiligheid en de races waren levensgevaarlijk.
Tussen 1951 en 1960 stierven vijftien coureurs tijdens trainingen, testritten en wedstrijden.
Vandaar dat de regels vanaf de jaren zeventig flink werden uitgebreid met eisen aan de brandstoftanks, de verplichting van een brandblusser aan boord en andere levensreddende bepalingen.



Intussen ging de motortechniek met sprongen vooruit en moesten dus ook de technische regels worden aangepast.
Door al die veranderingen lijken de formules van 2017 in niets meer op die uit 1947.
Maar de naam van de wedstrijden is hetzelfde gebleven.

meer 

maandag 15 mei 2017

Wie is Jezus mina?

Nondedju, deksels, jesses: het zijn allemaal vloeken die ooit een duidelijke Bijbelse betekenis hadden.
Nondedju komt van nom de Dieu, naam van God.
Deksels is afgeleid van duivels.
En jesses is een aangepaste vorm van Jezus.



in de loop der eeuwen zijn de klanken afgesleten, door elkaar gehusseld of bewust aangepast om ze minder pijn te laten doen aan gelovige oren.
Ook jezus mina (of jeetjemina, jeminee of jemenie) is zo'n verbasterde vloek.
Ooit zeiden mensen Jesu Domine - Latijn voor Jezus Heer.
In de loop der eeuwen verdween de lettergreep 'do' en werd de rest op verschillende manieren verhaspeld.
Zo ontstonden jezus mina en alle variaties.

meer

zondag 14 mei 2017

Hout stapelen als kunst

Dacht je dat hout hakken en het vervolgens opstapelen saai is? 
No way! 
Niet als je er een kunstwerkje van maakt in ieder geval. 
Hoe? 
Door het zo neer te leggen dat de tofste patronen en figuren ontstaan. 
Zoals deze mensen deden bijvoorbeeld…











meer

zaterdag 13 mei 2017

Uitkleden doe je zo!

Hoe hou je het een beetje leuk in de slaapkamer?
Door je zeer verleidelijk uit te kleden voor de ogen van je man.

Op deze foto's van het tijdschrift Life uit 1937 laat de blonde June St. Clair zien hoe het moet.
Brunette Connie Fonzlau demonstreert 'de slechtst mogelijke manier'.
De vraag is of het storm liep op de School for Undressing.
Maar een vrolijke fotoserie leverde het wel op:











meer