zaterdag 30 april 2022

Halve cent

Een halfje was de bijnaam van een muntje van ½ cent, dat in omloop was van 1818 tot 1948. 
Het halfje is in twee verschillende verschijningsvormen in omloop geweest. 

De eerste werd gebruikt van 1818 tot 1877. 
Op de voorkant stond een W met een kroon daarboven en het jaartal. 
Op de achterkant stond het Nederlandse wapen met de waardeaanduiding. 
In 1877 werd de cent kleiner (nog kleiner dan een dubbeltje). 
Het laatste formaat is gebleven tot 1948. 
De laatste halve cent werd geslagen in 1940. 
De halve cent lijkt veel op de 1 en 2½ cent uit die tijd. 
Op de voorkant daarvan stonden twee samengebonden oranje takken met halve cent in het midden. 
Op de achterkant staat het wapen van het Koninkrijk der Nederlanden. 

De cent heeft ook veel weg van de Zwitserse frank.






Dan liever de lucht in

Een uitspraak die wordt toegeschreven aan Van Speijk toen zijn schip in 1831 op de Schelde bij Antwerpen door de Belgen dreigde te worden veroverd. 
Liever dan dat, gooide hij zijn brandende sigaar in het kruit, zodat het schip ontplofte. 
De kreet werd later gebruikt voor reclame- en promotiedoeleinden.






woensdag 27 april 2022

De meest bizarre Koninginnedag-optocht ooit

Jezelf tijdens een optocht op Koninginnedag uitdossen als Hitler, Stalin, Mussert of als een Duitse Wehrmachtsoldaat? 
Op Koninginnedag 1945 in Utrecht kon het gewoon. 
Hoera, Nederland was bevrijd! 
Op 31 augustus 1945, dik drie maanden na de Duitse capitulatie, was koningin Wilhelmina jarig. 
Ter gelegenheid van die Koninginnedag werd op 1 september in Utrecht een 'historisch-allegorische optocht' gehouden die werd bijgewoond door - toen nog - prinses Juliana. 
Het werd een bonte stoet waarin de verjaardag van de vorstin werd aangegrepen om de Bevrijding nog eens te vieren. 
En wel op een manier die tegenwoordig onvoorstelbaar zou zijn.






Met lood in de schoenen

Met grote tegenzin.






dinsdag 26 april 2022

Wat is het oudste gebouw van Nederland

De Sint-Nicolaaskapel, ook wel Valkhofkapel genoemd, in Nijmegen is een kapel op het Valkhof, een heuvel in het centrum van Nijmegen die al in gebruik was door de Bataven aan het begin van de jaartelling. 
Karel de Grote liet op deze heuvel in de achtste eeuw een palts bouwen, die in de eeuwen daarna werd uitgebreid.






Uit het lood geslagen worden

Verbijsterd worden, niet meer weten wat te zeggen.






maandag 25 april 2022

Wie heeft de paraplu uitgevonden

Rond 1710 ontwierp de Fransman Jean Marius een parasol-paraplu die je kon plooien en op zak steken. 
Marius had meteen de voorloper van de huidige plooibare paraplu's uitgevonden. 
De Fransen gebruikten de termen paraplu en parasol vaak door elkaar omdat beide dingen zowel tegen regen als zon beschermden.






Uit het lood (staan)

Niet recht of haaks staan.






zondag 24 april 2022

Trouwtraditie: Twee keer trouwen op een dag

Trouwen in de kerk doen we al eeuwen. 
Maar eerst moet je elkaar op het gemeentehuis het verlossende woord geven. 

Kerk en staat zijn in Nederland gescheiden. 
Het huwelijk dat is afgesloten door een ambtenaar van de gemeente is het huwelijk dat telt voor de overheid. 
Die ceremonie is een protestantse uitvinding.






Loodrecht

Recht of haaks staan (of hangen).






zaterdag 23 april 2022

Trouwtraditie: Ringen

Geliefden geven elkaar een ring op hun trouwdag. 
Maar waarom? 
Aanvankelijk was het geven van ringen eenrichtingsverkeer: de vrouw kreeg van haar aanstaande man een ring. 
Hoewel het lange tijd ook een ander sieraad of een penning kon zijn. 
Of een briefje. 
Als de vrouw maar iets van bewijs had dat ze een trouwbelofte had gekregen. 
Eerbare meisjes zouden daar om vragen voordat ze die belofte deden, was het idee. 
Maar dan lees je in de stukken van de kerkenraad over een man die zegt: 'Niet waar, die penning heb je niet van mij gekregen". 
Waterdicht was het systeem niet.






Iemand vol lood pompen

Iemand genadeloos neerschieten.






vrijdag 22 april 2022

Trouwtraditie: Trouwen

Culturen van over de hele wereld voeren door de hele geschiedenis heen al ceremonies uit waarbij man en vrouw met elkaar verbonden worden. 
Of man en man en vrouw en vrouw, dat kan ook op steeds meer plaatsen. 
Het doet allemaal heel romantisch aan, trouwen, maar wat er feitelijk gebeurt, is dat twee mensen een contract afsluiten. 
We doen dat om onze toekomst veilig te stellen. 
Dankzij de verbintenis weet je bijvoorbeeld dat je partner zal helpen bij het grootbrengen van de kinderen. En voor de rijke bovenlaag van de bevolking is het altijd belangrijk geweest om vast te leggen hoe het bezit verdeeld wordt.








De laatste loodjes wegen het zwaarst

Het slot kost de meeste moeite.






dinsdag 19 april 2022

Langnek - Tanystropheus

Wie dacht dat een giraffe een lange nek had, kent de Tanystropheus nog niet. 
Dit reptiel leefde tijdens het Trias, zo'n 242 miljoen jaar geleden en had een nek die drie keer langer was dan zijn lijf. 
Blaadjes uit hoge bomen plukken deed hij niet. 
Paleontologen stortten zich op de botten van het beest en concludeerden dat het dier in het water geleefd moet hebben. 
De nek zou op land maar een onding geweest zijn, in het water komt die gestroomlijnde vorm beter van pas.