maandag 31 december 2018

Waarom is brood niet populair in Azië?

Baba (dik rond brood uit noord-west China), naan (tarwebrood uit India), balep, korkun (brood uit Tibet): brood is wel degelijk een belangrijk onderdeel van allerlei Aziatische keukens.
Toch is vooral rijst er in grote gebieden erg populair.
Dat komt in de eerste plaats doordat rijst er goed groeit.
Rond de Parelrivier en China bijvoorbeeld is het lekker warm en vochtig.
Waarschijnlijk werd daar de eerste rijst verbouwd, ongeveer 10.000 jaar geleden.
Van daaruit verspreidde het gewas zich vooral uit over het zuiden van het continent.

In de volgende millennia stond bij de meeste families in Azië bruine rijst op het menu.
Maar elite koos liever voor gepelde en gepolijste witte rijst.
Daar zal veel werk in en dat maakte die rijst duur.
Witte rijst werd een statussymbool voor onder meer Japanse samoerai.

Vanaf de 18e eeuw kwamen er machines die het pel- en polijstwerk sneller en goedkoper deden dan mensenhanden.
Veel Aziaten waren trots dat ze nu ook dit chique eten konden serveren.
Dat luxe-imago kleeft in veel landen nog altijd aan witte rijst en dat is dan ook een van de oorzaken van de blijvende populariteit.

meer



Oudejaarsavond

Ook wel Oudejaarsdag genoemd en Oud en Nieuw samen met de daarop volgende Nieuwjaarsdag.

De laatste dag van het jaar in alle landen die de westerse kalender hanteren. 
Oudejaarsavond (ook wel 'Silvester' of 'Silvesteravond') wordt jaarlijks gevierd op 31 december. 
Na middernacht, wanneer het nieuwe jaar is begonnen, wordt vuurwerk afgestoken.

Vuurwerk met Oud en Nieuw
Op en rondom Oudejaarsavond worden er diverse lekkernijen gegeten, waaronder: oliebollen, appelbeignets, appelflappen, knieperties, spekdikken en oudejaarskoekjes. 
's Avonds wordt er champagne gedronken en naar de oudejaarsconference op televisie gekeken.

Een alternatief voor vuurwerk is carbid. 
Het carbidschieten met behulp van oude melkbussen is vooral in het noorden en oosten van Nederland in gebruik. 
Dit gebeurt meestal overdag.

meer



zondag 30 december 2018

Assepoester, het echte verhaal

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms.   

Zoete wraak.

Film?
Assepoester (1950).

Disneyversie?
Assepoesters stiefmoeder en stiefzussen doen gemeen.
Maar dankzij een goede fee kan Assepoester wel naar het bal van de prins.
Het klikt geweldig tussen die twee.
Bij het verlaten van het bal verliest ze een muiltje.
De prins zoekt hierna stad en land af op zoek naar de eigenaresse van het schoeisel.
Haar stiefzusters proberen het muiltje vergeefs.
Assepoester past er wel in en trouwt met de prins.
Hoera!

Het 'echte' verhaal?
Er zijn verschillende versies van het verhaal.
Vooral die van de gebroeders Grimm uit 1812 is bloedig.
Ook nu zijn de voeten van de stiefzussen te groot voor het muiltje.
Om hun voet erin te krijgen, gebruiken de dames grof geweld.
De een hakt haar tenen af, maar valt door de mand als duiven de prins erop wijzen dat het muiltje er nogal  bloederig begint uit te zien.
Stiefzuster twee hakt een stuk van haar hiel af, met hetzelfde resultaat.
Als Assepoester later trouwt met de prins, vallen de duiven de stiefzusters aan en pikken hun ogen uit.
Niks vergeven en vergeten dus.

meer



Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten

Ook: Wie zijn gat verbrandt, moet op de blaren zitten.

Wie een misstap doet, moet de gevolgen ervaren.

meer



zaterdag 29 december 2018

Jungle Book, het echte verhaal

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms.   

Alles moet kapot.

Film?
Jungle Book (1967)

Disneyversie?
Jongetje Mowgli wordt opgevoed door wolven.
Omdat een grote tijger hem wil vermoorden, moet hij terug naar de mensenwereld.
Hij weigert.
In plaats daarvan hangt hij wat rond in gezelschap van een sympathieke beer.
Als hij later langs het mensendorp loopt, ziet hij een mooi meisje.
Mowgli laat zijn vrienden achter voor het meisje en leeft nog lang en gelukkig tussen de mensen.

Het 'echte' verhaal?
In 1894 publiceerde de Britse schrijver Rudyard Kipling de verhalenbundel het Jungleboek, met het verhaal over Mowgli die in de jungle opgroeit.
Als tijger Shere Khan het op hem heeft gemunt, zoekt hij zijn heil in het mensendorp.
Maar dat is niet einde verhaal.
Mowgli heeft nog regelmatig contact met de dieren.
Een van de dorpelingen ontdekt Mowgli's geheim en bazuint rond dat hij een tovenaar is.
Daarop wordt Mowgli verbannen en het stel dat het jongetje had geadopteerd, dreigt door de andere mensen te worden vermoord.
Mowgli bevrijdt ze en neemt samen met zijn dierenvrienden wraak op de dorpelingen.
Het dorp wordt bestormd, de wolven storten zich op het vee en een kudde olifanten stampt het hele dorp plat.

meer



Internationale Dag van de Cello

Jaarlijks wordt op 29 december - de geboortedag van de Catalaanse cellist, componist en dirigent Pablo Casals (1876-1973) - de 'Internationale Dag van de Cello' (International Cello Day) gehouden.

Pau Casals i Defilló, die zich bij zijn internationale optredens Pablo Casals noemde, wordt beschouwd als de beste cellist van zijn tijd. 
In de loop van zijn leven maakte hij veel plaatopnamen. 
Daarvan zijn de tussen 1933 en 1936 gemaakte opnames van Bachs cellosuites het bekendst.

meer




vrijdag 28 december 2018

Sneeuwwitje, het echte verhaal

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms.  

Sneeuwwitje, goed doorbakken.

Film?
Sneeuwwitje (1937)

Disneyversie?
Sneeuwwitje vlucht voor haar jaloerse stiefmoeder, de koningin, en gaat bij zeven koddige kleine mannetjes wonen.
De stiefmoeder spoort Sneeuwwitje op en geeft haar een vergiftigde appel.
Het meisje valt in een diepe slaap tot ze later, gelukkig, wakker wordt gekust door een prins.
Ze trouwen en jawel ook zij leven nog lang en gelukkig.

Het 'echte' verhaal? 
De gebroeders Grimm brachten verschillende bestaande verhalen in 1812 samen in Sneeuwwitje.
In dat sprookje eist de koningin dat een jager Sneeuwwitje doodschiet en haar longen en lever meeneemt als bewijs.
Dat doet hij niet.
Wel geeft hij de koningin de longen en de lever van een zwijn.
Het mens eet ze op in de overtuiging dat ze op stukjes Sneeuwwitje knaagt.
Als ze later ontdekt dat har stiefdochter nog leeft en bij zeven dwergen woont, poogt ze haar meer dan eens zelf te doden.
Bij de laatste poging blijft een stukje appel in Sneeuwwitjes keel steken, waardoor ze bewusteloos raakt.
Op een dag neemt een prins haar mee (wat was hij met dat willoze meisje van plan?).
Hij struikelt, Sneeuwwitje valt, het stukje appel schiet uit haar keel en ze komt bij.
Niet veel later trouwen ze.
De valse stiefmoeder is ook uitgenodigd, maar wordt gedwongen gloeiend hete schoenen te dragen en te dansen tot ze dood neervalt.

meer



Men kan niet boteren wanneer men wil

Men moet zijn tijd afwachten.

(Historisch: Om te karnen moet men uiteraard voldoende melk of room hebben en moet men ook laten zuren. 
Men kan dus niet altijd boteren, d.i. boter maken, wanneer men wil)

meer



woensdag 26 december 2018

Frank en Frey, het echte verhaal

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms.  

Dooie hond.

Film?
Frank en Frey (1981)

Disneyversie?
Vosje Frey en hondje Frank zijn de beste vrienden.
Op enig moment jagen Frank en zijn baas samen op een vos.
Dat blijkt Frey te zijn.
Als de hond en zijn baas worden aangevallen door een beer, redt de vos zijn vriend.
De baas legt aan en denkt al: mooi, nu pomp ik die vos vol met lood.
Maar daar steekt Frank een stokje voor.
De jager laat zijn geweer zakken en iedereen leeft nog lang en gelukkig.

Het 'echte' verhaal?
In de roman The Fox and the Hound van de schrijver Daniel P. Mannix brengt een vos af en toe een bezoek aan de bewoonde wereld, vooral om jachthonden te tarten.
Bij een van die treiterpartijen breekt een hond los.
Deze achtervolgt de vos en wordt gegrepen door een trein: dood.
De jager zweert wraak, maar krijgt de vos niet te pakken.
Wel vindt hij het vossenhol en doodt hij het vrouwtje en de welpen.
Deze streek herhaalt de jager bij het volgende vrouwtje en de volgende jongen van de vos.
Daarna dwingt hij hond Copper (Frank in de film) tot een meedogenloze achtervolging.
Die duurt en duurt, tot de vos uiteindelijk neervalt: ook dood.
Aan het eind van het verhaal moet de jager naar een bejaardentehuis.
Zijn hond kan niet mee, dus die krijgt de kogel.
Beste vrienden voor altijd?
Vergeet het maar.

meer



Boter bij de vis

Bij een aankoop moeten geld en goederen tegelijk overgestoken worden.

meer



dinsdag 25 december 2018

De klokkenluider van de Notre Dame​, het echte verhaal​

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms. 

Lelijke grafschender.

Film?
De klokkenluider van de Notre Dame (1996)

Disneyversie?
Slechterik Frollo gooit zigeunerin Esmeralda op de brandstapel vanwege hekserij.
De mismaakte klokkenluider Quasimodo is verliefd op het meisje en redt haar.
Frollo achtervolgt de twee, valt samen met Quasimodo van de kerktoren en sterft.
Quasimodo wordt opgevangen door legerkapitein Phoebus.
Het meisje kiest voor deze Phoebus.
De gebochelde accepteert zijn nederlaag grootmoedig en ze leefden nog lang en gelukkig.

Het 'echte' verhaal?
In De klokkenluider van de Notre Dame, een boek uit 1831 van Victor Hugo, brengt zigeunerin Esmeralda soldaat Phoebus en aartsdiaken Frollo het hoofd op hol.
Zij wordt verliefd op Phoebus, Frollo steekt Phoebus neer.
De zigeunerin wordt opgepakt voor de steekpartij en ter dood veroordeeld.
Gelukkig redt de onooglijke, gebochelde klokkenluider Quasimodo haar, want ook hij is op Esmeralda verliefd.
Maar zij kan niets met een onooglijke gebochelde, dus de liefde is niet wederzijds.
Hierna wil Frollo het meisje overmeesteren en weer redt de klokkenluider haar.
Frollo neemt wraak en Esmeralda belandt weer op het schavot om opgehangen te worden.
Nu is Quasimodo te laat.
Hij gooit Frollo van de kerk, kruipt in Esmeralda's graf en omhelst haar lijk net zo lang tot hij zelf dood is.
Einde!

meer





Eerste Kerstdag

We vieren op Eerste Kerstdag….tja wat vieren we eigenlijk op Eerste Kerstdag? 
Niet de geboorte van Jezus want de Bijbel noemt geen specifieke datum voor de geboorte van Jezus. 
Wanneer is Jezus dan geboren? 
De Bijbel geeft geen direct antwoord op die vraag. 
Wel worden er twee details over zijn geboorte genoemd waaruit geconcludeerd kan worden dat hij niet op 25 december werd geboren.

Wat zijn dan die twee details?
Caesar Augustus gaf de opdracht aan zijn onderdanen dat ze zich moesten laten inschrijven in zijn/haar eigen stad. 
Dat kon betekenen dat sommige een reis van meer dan een week moesten maken. 
Om zijn onderdanen niet nog meer te irriteren zou hij dat bevel nooit hebben gegeven in de wintermaanden.
Lucas vermeldt dat de herders, in het open veld, gedurende de nacht hun kudde bewaakten. 
Dus dat zou dan niet tijdens de winter periode zijn. 
Want het gras was dan schaars en er dreigden dan regen en kou waardoor de schapen niet langer buiten konden blijven, ze moesten dan onderdak hebben. 
Daarom is 25 december meer dan waarschijnlijk niet de juiste datum.
Maar wanneer is Jezus dan wel geboren?
Bij de opkomst van het christendom is het altijd onzeker geweest op welke datum Jezus precies geboren is. 
Op de site van het Vaticaan staat al jaren dat dit niet exact bekend is maar dat dit naar alle waarschijnlijkheid in de maand april, of mei is in jaar 7, of 9 voor de jaartelling. 
Andere bronnen vermelden dat Christus is geboren rond 1 oktober van het jaar 2 v.Chr.

Waarom vieren we kerst op 25 december?
Voordat er in Europa kerst werd gevierd, werden er feesten gehouden om te vieren dat de langste nacht van het jaar voorbij was. Germaanse volkeren uit het noorden van Europa vierden op 21 december de zogenaamde joelfeesten. 
Bij dit feest werden bomen in huis geplaatst en werden er vreugdevuren van hout gestookt.
Heidenen in Rome vierden rond 21 december een feest ter ere van Saturnus, de zogenaamde Saturnaliën. 
En ook de Romeinen kenden een feest om te vieren dat de langste nacht voorbij was. 
Dit feest heette de Dies Natalis Solis Invicti en dat feest was gewijd aan de zonnegod Sol Invictis, de overwinnende zon, die na een donkere periode weer aan z’n opmars begon. 
Daarnaast vierden de aanhangers van de Perzische god Mithra de geboorte van hun god op 25 december.

Pas in de vierde eeuw werd 25 december door de christelijke kerk officieel vastgelegd als geboortedatum van Christus, dit om een tegenwicht te bieden aan de heidense midwinterfeesten.

meer



maandag 24 december 2018

Doornroosje, het echte verhaal

Verkrachting, dood en verderf: de 'echte' verhalen achter de liefste Disneyfilms.

Verliefd op verkrachter.

Film?
Doornroosje (1959).

Disneyversie?
Een boze fee spreekt een vloek uit over prinses Aurora (Doornroosje).
Na een prik van een spinnewiel valt de prinses in een diepe slaap, waaruit ze alleen gewekt kan worden met een echte liefdeskus.
Gelukkig komt de prins op wie Aurora eerder verliefd was geworden haar redden.
Hij kust haar, ze wordt wakker, en ja hoor, iedereen leeft nog lang en gelukkig.

Het 'echte' verhaal?
Zoals bij meer oude sprookjes het geval is, zijn er verschillende versies van Doornroosje.
Een van de oudere is die van de Italiaan Giambattista Basile, uit 1634.
Daarin heet Doornroosje Talia.
Ze krijgt een glasvezel in haar vinger en belandt dan in een heel diepe slaap.
Op een dag wandelt een koning Thalia's huis binnen.
Ze wordt niet wakker, dus wat doet hij?
Hij verkracht haar en laat haar zwanger achter.
Ze bevalt later van een tweeling.
Een baby ziet haar vinger aan voor een tepel, zuigt de vlasnaald eruit en Talia wordt wakker.
Intussen verneemt de koningin van het uitstapje van haar man.
Ze wil Talia laten verbranden en is van plan de tweeling te doden, te koken en aan haar man te voeren.
Zonder succes, de koning laat zijn echtgenote verbranden en Talia trouwt met haar verkrachter.
Romantisch.

meer



Wie boter op het hoofd heeft, moet uit de zon blijven

Je moet anderen niet iets verwijten, als je het zelf niet goed doet.

meer



zondag 23 december 2018

Waarom zitten ooievaars graag op lantaarnpalen?

Ooievaars vinden het plezierig om hoog te zitten vanwege het uitzicht.
Boomtoppen, kerktorens of hoogspanningsmasten zijn ook favoriete plekjes.
Vanuit zo'n hoge positie kunnen ze gevaar makkelijk zien aankomen.
Het maakt voedsel zoeken ook eenvoudig.
Lantaarnpalen zijn extra geliefd omdat ze langs een weg staan.
In de berm liggen soms aangereden dieren en het krioelt er vaak van de regenwormen en de muizen.

meer



Van een mooi bord kun je niet eten

Aan uiterlijk alleen heb je niets.

meer



zaterdag 22 december 2018

Heeft de baard in de keel een functie


De baard in de keel is het gevolg van het hormoon testosteron dat zich vanaf de puberteit laat gelden.
Het zorgt onder meer voor een verlaging van de stem, vaak met wel een volledige octaaf.
Het klassieke idee is dat een lage stem staat voor mannelijkheid en dat vrouwen een lage stem aantrekkelijker vinden.
Een onderzoek in de VS zette deze theorie in 2016 op losse schroeven.

Daaruit bleek dat vooral andere mannen onder de indruk zijn van een lage stem.
Vrouwen worden er niet heel koud of warm van.
Volgens de onderzoekers was een lage stem eerder in onze evolutie geschikt om mannelijke dominantie tentoon te spreiden.
Zulke primitieve mechanismen spelen nu minder een rol bij de positionering van een man in de maatschappij en zijn kans op voortplanting.

meer


Boontje komt om zijn loontje

Iemand die iets slechts gedaan heeft zal daarvoor uiteindelijk zijn verdiende straf krijgen. 
(Wordt meestal gebruikt op het moment dat deze straf zich voltrekt.)
(Een afgeleide van Zijn verdiende loon krijgen. 
Voortgekomen uit het sprookje Strohalm, kooltje vuur en boontje.)

meer



vrijdag 21 december 2018

Winter

De winter is een van de vier seizoenen in de gematigde en polaire streken. 
Het afwisselen van de winter met de andere seizoenen wordt veroorzaakt door de schuine stand van de aardas. 
In de winter staat op het noordelijk halfrond de aardas van de zon af en in de zomer juist naar de zon toe. 

meer



Bomen ontmoeten mekaar niet, mensen wel

De kans dat je iemand toevallig tegenkomt is groot.

meer



donderdag 20 december 2018

Atoomklok

Van zonnewijzers tot de klokjes van vroedvrouwen en de atoomtijd: dankzij deze klokken weten we al tijden hoe laat het is. 

Accuraat meten met atomen.

Wat?
Atoomklok.

Wie bedacht het?
In 1955 presenteerde de fysicus Louis Essen 's wereld eerste atoomklok.

Hoe werkt het?
Atoomklokken meten tijd aan de hand van trillingen in atomen.
Als atomen worden blootgesteld aan straling, zoals aan microgolven, schieten de elektronen in deze atomen heen en weer tussen twee zogeheten energieniveaus.
De tijd die het de elektronen kost om heen en weer te schieten, kun je gebruiken om een seconde vast te stellen.
De frequentie van de trillingen is zo constant dat er geen nauwkeuriger tijdmeting bestaat.
De meest precieze atoomklok van allemaal wijt gemiddeld maar één enkele seconde per 300 miljoen jaar af.
Dat maakt de klok constanter dan de draaiing van de aarde (want die draait steeds iets langzamer).
Om dat verschil te compenseren, hebben we schrikkelseconden ingevoerd: dan is de dag een seconde langer.

meer